برنامه اسکان مجدد معدن مس عینک

خلاصه اجرایی:

افغانستان یک کشور محاط به خشکه و کوهستانی است که در جنوب آسیای مرکزی موقعیت دارد. این کشور در جنوب و شرق با پاکستان، در غرب با ایران ، در شمال با ترکمستان، ازبکستان و تاجکستان و در دورترین نقطه شمال شرق با چین سرحد مشترک دارد. کوردینات های افغانستان بین عرض البلد 29^o و 39^o شمالی و طول البلد 60^o و 75^o شرقی قرار دارد. اقلیم افغانستان نظر به منطقه متفاوت است و اکثر اوقات سریعآ تغییر می نماید. افغانستان از الحاظ اداره به 34 ولایت تقسیم شده است که هر یک از این ولایات یک مرکز و والی دارد. مجموعآ در حدود 398 ولسوالی در این ولایات وجود دارد که هر کدام آن دارای یک شهرک و تعدادی از قریجات است. ولسوالی ها هر یک توسط یک ولسوال اداره می شود.

احتمال انکشاف اقتصادی متوسط المدت و طویلمدت سکتور های منرالی و هایدروکاربن نسبت به سایر سکتور های اقتصادی افغانستان بیشتر می باشد. کار سروی جیولوجیکی تقریبآ 10 فیصد قلمرو این کشور بیانگر ذخایر غنی منابع منرالی است. افغانستان دارای ذخایر اعظیم مس و آهن است. این کشور علاوه بر ذخایر فراوان احجار تزئینی و قیمتی دارای ذخایر بزرگ ذغال سنگ، طلا، سایر منرالها و مواد ساختمانی از قبیل ریگ و جغل می باشد. ذخایر گاز تثبیت شده افغانستان به 82.5 میلیارد مترمکعب گاز و بیشتر از 70 میلیون بیلر نفت تخمین شده است. این ارقام 20 سال قبل انتشار یافته است و محافظه کارانه تلقی میگردد.

پروژه مس عینک اولین پروژه بزرگ معدنکاری در سطح افغانستان است.  موفقیت این پروژه منادی سایر سرمایه گذاری های مهم خارجی در این کشور خواهند بود به ویژه در سکتور معدنکاری و زیربنایی. معدن مس عینک در ولایت لوگر موقعیت دارد که بالا ترین میزان فقر و بیکاری را در سطح کشور دارا می باشد. تطبیق این پروژه علاوه بر ایجاد عواید به دولت منجر به انکشاف چشمگیر وضعیت اجتماعی و اقتصادی این ساحه خواهند شد. پروژه مذکور منبع ایجاد اشتغال و انکشاف مهارت های مردم محل خواهند بود. برای اینکه عملیات معدنکاری در این ساحه آغاز گردد، لازم است 5 قریه که در نزدیکی ساحه معدن موقعیت دارد نقل مکان داده شود. مردم  از جمله این 5 قریه در 2 قریه آن زندگی می کند. اهالی سایر قریجات سالهای قبل مناطق خویشرا ترک نموده اند و به کشور پاکستان و سایر نقاط کشور مهاجرت کرده اند.

بانک جهانی در اصل کدام بخشی از پروژه های استخراج معدن مس عینک را تمویل نمی کند اما صرفآ برای وزارت معادن مساعدت تخنیکی فراهم می سازد. وزارت معادن تعهد نموده است که از پالیسی های عملیاتی بانک جهانی در رابطه به اسکان مجدد اجباری طوری که در قرارداد معدنکاری این وزارت با کمپنی MCC تذکر یافته است، پیروی نماید. وزارت معادن در حالی که در این جهت سخت تلاش می کند، برنامه اسکان مجدد ساحه عینک یک برنامه آزمایشی برای وزارت معادن (و دولت افغانستان) است که چگونه پروسه استملاک زمین ها را پیگیری و درج اسناد نماید و در ضمن آن  روش های کاری خوبی را در رابطه به اسکان مجدد انکشاف دهد. این برنامه آزمایشی تجارب مهمی را برای پروژه های آینده سکتور معدنکاری ارائه می کند.

براساس پالیسی عملیاتی بانک جهانی (OP) 4.12، برنامه اسکان مجدد بمنظور رسیدگی به مسایل مربوط به اسکان مجدد اجباری و یا جبران خساره ضیای اموال و عایدات ناشی از استملاک زمین های 5 قریه در ساحه معدنکاری عینک، ترتیب شده است. سند برنامه اسکان مجدد علاوه بر شرح حدود گسترده ای پروژه، قوانین اراضی، پالیسی ها و طرزالعمل های مربوط به استملاک زمین، انواع مختلف تاثیرات و جبران خساره به افراد متضرر شده پروژه و تدابیر لازم نهادی را ارزیابی می کند. قابل تذکر است که دولت پروسه مشورت با اهالی محل را تقریبآ دو ونیم سال قبل آغاز کرده است، اما اسناد مربوط به سال 2009 الی اخیر سال 2010 موجود نیست. ما تلاش نمودیم تا آنعده معلومات را که توسط ادارات ذیربط وزارت معادن و سایر جوانب بدسترس ما قرار گرفت توحید نمایم.
http://mom.gov.af/fa/page/5983